İsrail Haifa Üniversitesi'nden Profesör Eli Somer tarafından tespit edilen
"Maladaptive Daydreaming" (Uyumsuz Hayal Kurma), psikiyatrik bir durumdur.
Eli Somer'ın tanımına göre; Maladaptive Daydreaming, sosyal, mesleki ve akademik performansı engellediği için sıkıntıya yol açan sürükleyici ve bağımlılık yaratan bir hayal gücü aktivitesidir.
Uyumsuz Hayal Kurma; kişiyi günlük yaşamından alıkoyan yoğun bir hayal kurma durumudur.
Birey fantezi dünyasına bir diğer deyişle hayallerine ayırdığı zamanın fazla olması üzerine gerçek yaşamda yapması gereken işlerine veya ilişkilerine olumsuz yönde yansıdığı yapılan araştırmalarla gözlemlenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucu Uyumsuz Hayal Kurmaya sahip bireylerin küçük yaşlarıdan itibaren varlığını gösteren Daydreaming "hayal kurma"sosyal çevre ile değil hayalleri ile oynama olarak seyrini göstermiştir.
Yaşamı zorlaştıran bu hayal kurma isteği"arzusu" ile birlikte bireylerde
Kaygı Bozukluğu
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Sosyal Fobi
Depresyon
gibi diğer psikiyatrik sorunlar eşlik edebilir.
Uyumsuz hayal kurma isteği, bireyde düşüncelerinin ve duygularının gerçeğe bağlı kalma yetenegini körleştirdiği zamanla yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Bu körelmeyle birlikte bireyler yaşamlarının bir çok noktasında kendi duygu ve düşüncelerini ayırt etmekte zorlanabilir.
Uyumsuz hayal kurmada en önemli nokta kişinin hayalleri ile gerçek dünyayı ayırt edebilmesidir. Yani kişi kurduğu hayallerin gerçek olmadığını kabul etmektedir.
Hayal Kurma "Daydreaming" kavramını incelediğimizde insan yaşamında organize olma, hedef belirtleme veya motivasyon gibi alanlarda önemli olduğunu görürüz. Uyumsuz Hayal kurmaya sahip bireyler yaşamlarında bu davranışa dikkatlerini olması gereğinden fazla yönlendirmeleriyle birlikte , gerçek yaşama dair algılarına karşı farkındalıklarının azaldığını söyleyebiliriz.
Uyumsuz Hayal Kurma Tedavisi
Uyumsuz Hayal Kurmaya sahip bireylerde gözlemler üzerinetoplum içerisinde anlaşılma kaygısı ve korkusu olduğu gözlemleniştir.
Bu yüzden alanında uzman psikiyatrist veya klinik psikolog olan kişilerden destek alınmasının bireyler de önemi büyüktür.
Araştırmalar üzerine ;
Psiko-eğitim- bireysel psikoterapi, Bilişsel Davranışcı Terapi
ve Bilinçli Farkındalık Odaklı Terapi Uyumsuz hayal üzerine olumlu etkilerinin olduğunu gözlenmektedir.
Covid-19 süreci Maladaptive Daydreaming ve diğer psikolojik rahatsızlıkları tetiklediği yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır.
Yaşam kalitenizi hayal kurma davranışı ile olumsuz yönde etki ettiğini farkettiyseniz alanında uzman bir ruh sağlığı profesyoneline başvurmanız yaşam kalitenizi dengelemeye destek olacaktır.
Hayal kurmak yaşamın bir gerçekliğini olduğunu unutmayın.
Bu gerçeklik ile dengeye gelmek için farkındalığı genişletmek gerekir.
Uzman Klinik Psikolog Buse Göçmen